Niet genoeg

Om de zoveel tijd maak ik een lange boswandeling met Selena, die ik al ken sinds we samen een bijbaantje hadden bij een soepencafé voor overspannen heksen. En dan vertelt ze me haar nieuwe avonturen, waar ik altijd erg van geniet. Ze doet namelijk ontzettend goed, maar ook behoorlijk gevaarlijk werk. Ze heeft haar leven eraan gewijd om diegenen die niet weten waar ze naar moeten luisteren duidelijk te maken wie de stemmen in hun hoofd eigenlijk zijn. En dit was het laatste wat ze me vertelde…

Selena dook om een paar negatieve gedachten te ontwijken. Ze had een beschermend pak aan, zoals altijd, maar ze wist dat sommige pessimistische ideeën zo scherp waren dat ze zelfs daar nog doorheen zouden komen…
Altijd als ze het mij over haar werk heeft, vraag ik haar bezorgd of het echt niet te gevaarlijk is. En dan zegt ze dat ze nu eenmaal van gevaar houdt. Bovendien is het het waard. Volgens haar heeft iedereen verdedigingsmechanismen, maar daarachter zitten de diepste gedachten, en die zijn onbeschrijflijk mooi.

Of nou ja, de meeste dan. Sommige gedachten zitten heel diep, maar ze doen weinig anders dan schade veroorzaken. En precies voor die situaties is Selena. Het kostte haar jaren van studie, in boeken die zo obscuur waren dat ze er de halve wereld voor over moest reizen om ze te vinden. Daarna volgden nog meer jaren van oefenen, op eigenlijk iedereen die dapper genoeg was om het haar te laten proberen. Maar inmiddels heeft ze de techniek geperfectioneerd, lopen de zaken goed en heeft ze zelfs bijna meer klanten dan ze aankan.

Degene met wie ze op dit moment bezig was heette Irma. Ze was ergens in de dertig, zag er fantastisch uit en had een behoorlijk goedlopende carrière in de financiële wereld. Selena had zich het hele intakegesprek afgevraagd hoe duur haar tas geweest moest zijn, of de schoenen waar ze zich zo natuurlijk op bewoog, ondanks de gigantische hakken. Of hoeveel boeken deze vrouw gelezen had, en hoe het moest voelen om zoveel kennis en expertise te hebben. Waarschijnlijk zou zij zich er heel stoer mee voelen.

Altijd als ze het mij over haar werk heeft, vraag ik haar bezorgd of het echt niet te gevaarlijk is. En dan zegt ze dat ze nu eenmaal van gevaar houdt.

Maar Irma niet. Ze had erg veel last van duistere gedachten, en ze waren zo brutaal dat ze voortdurend aan het schreeuwen waren. Ze maakten haar uit voor een bedriegster. Ze zeiden dat ze zich moest schamen. En bovenal zeiden ze dat ze niet goed genoeg was.
Selena hoorde het overal. Irma’s bewustzijn was gecompliceerd, een grote doolhof van gangen, waarvan ook nog eens een aardig deel dood leek te lopen.

Selena stopte even bij een groot brok herinnering, dat vast was komen te zitten in een stroom van zelfliefde. Dit zou ze zeker moeten losmaken. Ze keek even naar binnen. Daar waren twee stemmen. Eentje was van Irma zelf. En eentje was een mannenstem.
,,Zie je nou wel, het is alleen maar omdat jij een meisje bent,” zei hij. “Zo’n studiebeurs is toch belachelijk?”
,,Maar er zijn maar zes mensen die het laatste jaar van deze master hebben gehaald,” protesteerde Irma. “En die kregen allemaal zo’n studiebeurs. Ook de mannen.”
,,Hoe kan het dan dat je nu al een goede baan aangeboden hebt gekregen in het bedrijfsleven?”
,,Dat heeft Roy ook. En hij is ongeveer net zo goed als ik. Vergelijkbare cijfers. Vergelijkbare stage.”
,,Zou ik ook zeggen. Ze zijn gewoon blij dat er eindelijk een keer een vrouw interesse lijkt te hebben in al die cijfertjes.”
,,Maar…”

Selena had er genoeg van en zette haar speciale mes in de herinnering. De stemmen schreeuwden nog altijd om het hardst:
,,Niet genoeg. Het is niet goed genoeg.” En:
,,Je bent een bedriegster. Je zou je moeten schamen.” En:
,,Je moet het eerst bewijzen.” Selena ging een hoek om en vond daar een grote stem, die op een iets vriendelijkere toon dan de rest zei:
,,Goed, misschien ben je hier dan gekomen omdat je een meisje bent, maar weet je, nu je dit werk eenmaal hebt, kun je laten zien dat je dit echt wel waard bent.”

Irma’s bewustzijn was gecompliceerd, een grote doolhof van gangen, waarvan ook nog eens een aardig deel dood leek te lopen.

Misschien bedoelde hij het goed, maar toch moest Selena ook deze stem onschadelijk maken. Meteen een goede gelegenheid om haar poeder te testen. Ze haalde de dop van het potje, en blies een beetje over de stem heen. Hij stopte meteen, en loste op in een gekleurde wolk stof.
Mooi. Het werkte. Ze wist inmiddels dat ze een net wat ander recept nodig had voor iedere cliënt, en inmiddels was ze er vrij goed in om na het intakegesprek de juiste ingrediënten te raden. Selena liep een nieuwe gang in, en ook deze was vol stemmen, die geen moment stopten.

,,Je moet iets aan je uiterlijk doen,” zei er eentje. “Niemand neemt je serieus als je er onverzorgd uitziet. Probeer eens wat meer make-up, ga wat vaker naar de kapper en misschien kun je ook eens nadenken over een dieet, want je begint wel wat aan te komen.”
,,Nee,” riep een andere. “Niemand zal je serieus nemen met rokjes en lipgloss. Dat is niet hoe een leider eruitziet.”
,,En doe dat korte jurkje weg,” voegde een andere eraan toe. “Ze moeten toch niet denken dat je deze baan alleen maar hebt omdat…”

Selena was het zat en blies nog wat van haar poeder over ze heen. Dit kon wel eens één van die missies zijn die even ging duren, maar ze had geduld. Ze zou net zo lang door Irma’s bewustzijn lopen tot het helemaal schoongemaakt was. Inmiddels was het licht zachter geworden, omdat ze dichter bij de diepste delen van Irma’s gedachten kwam. Er waren nog steeds overal stemmen. Ze waren van heel veel verschillende mensen, van heel veel verschillende plekken, en waarschijnlijk kon Irma zich van sommigen niet eens precies herinneren wanneer ze ze voor het eerst gezien had, voordat ze in haar hoofd kwamen wonen.

Ze waren van heel veel verschillende mensen, van heel veel verschillende plekken, en waarschijnlijk kon Irma zich van sommigen niet eens precies herinneren wanneer ze ze voor het eerst gezien had, voordat ze in haar hoofd kwamen wonen.

,,Denk na,” zeiden de stemmen. “Hoeveel vrouwelijke economen ken je nou? Hoeveel vrouwelijke professoren zag je op je opleiding? Dit is niet waar jij thuishoort.”
,,Iedereen kijkt naar je,” zeiden ze. “Je valt op omdat je er zo anders uitziet.” En:
,,Hoeveel vrouwen in de boeken en films die je vroeger keek waren er nou succesvol?”
,,Oh houd alsjeblieft op,” zuchtte Selena en ze sprenkelde haar poeder over de stemmen heen. En daarna over meer, en nog meer, tot ze uiteindelijk in kleermakerszit in het hart van Irma’s bewustzijn ging zitten en een moment de tijd nam om naar de volledige stilte te luisteren. Heerlijk.

,,Je moet wel opletten,” zei ze zodra ze weer buiten was tegen Irma. “Je kunt nu opnieuw beginnen, maar nieuwe stemmen zijn overal. Laat ze niet opnieuw binnenkomen. Of kom anders terug als dat wel gebeurt.” Irma had geknikt, dankbaar, en ze was weggelopen, moeiteloos op die prachtige en waarschijnlijk dure schoenen. Ze voelde zich vreemd licht, had ze gezegd. Iets wat Selena van wel meer klanten teruggehoord had.

,,Het lijkt me vreselijk,” zei ik. “Zoveel succes te hebben en in je eigen hoofd alleen al die veroordelende stemmen te horen.”
,,Oh ze is echt niet de eerste met dit probleem hoor.” Selena haalde haar schouders op. “Maar ik sta altijd graag voor ze klaar.”
,,Je doet goed werk, weet je,” zei ik. “Al is het dan misschien gevaarlijk.”
,,Ja,” zei ze glimlachend. “Ja dat weet ik.”